Tony van der Meulen 17-08-22, 21:00 Bron: BD

De militairen hechten aan hun eigen monument dat wordt onderhouden door de stichting ‘Ouwestomp’. Die ouwestompers leggen ook een krans bij de herdenking van de Stichting HONI (Herdenking Oorlog Nederlands-Indië). Met enige ontzetting lees ik op het lint: ‘VOC Den Bosch’. Het zal toch niet zo zijn dat de oude slavendrijvers van de Vereenigde Oostindische Compagnie hier op verrassende wijze hun opwachting maken, op zoek naar eerherstel? Maar VOC blijkt ook de wat ongelukkige afkorting van Veteranen Ontmoetings Centrum. Op het HONI-monument staan een Hollandse molen en een Indische palmboom. Symbolen van de melancholie van ontwortelde Hollandse en Indische mensen die hun geliefde land zijn kwijtgeraakt, hoe je ons koloniale verleden verder ook mag beoordelen. De nog immer kloeke voorzitter Anneke Schults staat als gedetineerd meisje in een Jappenkamp op de foto in het standaardwerk van Loe de Jong. Zij is het levende verleden en zegt het nu zo: ‘Het Indische gevoel zit in mij en daarvoor hoef je niet bruin te zijn’. Ik ben al vaak bij deze herdenking geweest. Altijd word ik weer ontroerd door het HONI-koor. Steeds fragielere dames en heren, aangevuld met nieuwe generaties. Ieder jaar zingen zij met veelal bewogen stemmen het Indisch Onze Vader, dat ’s avonds klonk in de vele Indische gevangenkampen.

Philip Schröder, een student geschiedenis, herinnert aan de verschrikkingen en aan het mooie leven van zijn oma. Trots kijkt zij vanuit het koor naar haar kleinzoon achter het spreekgestoelte. Daarna wordt het heden gevierd met een uitgebreide rijstmaaltijd, waar oude Indische geuren vertederd uit opstijgen.

Een geëmotioneerde mevrouw Rooze legt een krans bij het monument naast zorgcentrum Grevelingen in Den Bosch. © copyright Marc Bolsius

Herdenkingsbijeenkomst in Den Bosch voor oorlogsslachtoffers in Nederlands-Indië: ‘Verhalen vervagen, maar herinneringen blijven in de ziel’

DEN BOSCH – Met liederen, toespraken, kransleggingen en het hijsen van de Nederlandse driekleur is maandag ook in Den Bosch stilgestaan bij de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog aan de andere kant van onze aardbol. Het is vandaag precies 77 jaar geleden dat agressor Japan capituleerde en Nederlands-Indië werd bevrijd. 

Peter de Bruijn 15-08-22, 19:51 Bron: BD

Er waren maandagmiddag volgens de organisatie HONI ‘42-’49 ongeveer 270 belangstellenden bij de herdenking en viering van de bevrijding bij het Indië-monument in Den Bosch aanwezig. De letters HONI staan voor ‘Herdenking Oorlogsslachtoffers Nederlands-Indië’. Thema was dit keer: ‘Indië in mijn Ziel’. 

Heftige verhalen

Indy Schaaij (17) uit Zaltbommel: ,,Belangrijk dat we iets van Nederlands-Indië weten.” © Peter de Bruijn.

Indy Schaaij uit Zaltbommel is 17 jaar. Ze brengt de gemiddelde leeftijd maandag behoorlijk omlaag. ,,Mijn oma Henny Schröder zingt in het HONI-koor”, legt ze uit. ,,Ze heeft mooi gezongen, ja. Hoe herdenken moet als alle mensen die de oorlog in Nederlands-Indië hebben meegemaakt er niet meer zijn? Dat is een lastige. Ik hoor de heftige verhalen en verschrikkingen nu direct van oma. Die vertel ik ooit door aan mijn kinderen, maar oma heeft de echte belevingen en herinneringen uit de Jappenkampen. Ik denk dat herdenken uiteindelijk zal vervagen. Nederlands-Indië hoort bij onze geschiedenis. Belangrijk dat we er iets van weten.” 

‘Collectief geheugen gaat verloren’ 

Het zit in de familie, want haar 24-jarige neef Philip Schröder is maandag één van de sprekers bij het Indië-monument in de tuin van Zorgcentrum Grevelingen in Den Bosch. ,,Mijn oma is de laatste in een generatie. Haar thuisland, zoals dat alleen nog bestaat in het collectieve geheugen van haar generatie, zal verloren gaan”, houdt hij zijn publiek voor. ,,Mijn oma is de eerste generatie Indische Nederlanders uit een tijd die ons land graag vergeet. Indië zit in mijn ziel. Wat dat precies betekent is lastig onder woorden te brengen.” 

Philip Schröder (24) hield een toespraak. ,,Indië zit in mijn ziel, maar wat dat precies betekent vind ik moeilijk uit te leggen.” © copyright Marc Bolsius

Afspiegeling 

,,Hoe we de verhalen uit Nederlands-Indië moeten blijven doorgeven is een goeie”, zegt Philip na afloop. ,,Ik zoek ook naar antwoorden. De verhalen blijven een afspiegeling van wat Indische mensen jou hebben verteld. Ik ben als jongere minder bezig met Nederlands-Indië dan vorige generaties. Ik zie er niet uit als een Indo, maar het zit op een of andere manier wel in m’n ziel.” 

Ik ben als jongere minder bezig met Nederlands Indië dan de generaties voor mij

Philip Schröder

Kinderburgemeester Noah Verwaal hijst de Nederlandse vlag met secretaris Tony Ernst (rechts) van HONI in top. Van herdenken naar het vieren van 77 jaar bevrijding van Nederlands Indië. © copyright Marc Bolsius

Jongeren? 

,,Waar de jongeren waren? Dat is echt een probleem”, antwoordt voorzitter Anneke Schults van de stichting HONI even later. ,,Veel jongeren zijn nu op vakantie. Ik ben gastdocent op scholen. De kinderen hangen aan je lippen als ik ze over de periode ‘42 – ‘49 vertel. De ouders moeten ze misschien meenemen. Een leuke bijeenkomst voor jeugd en kinderen rondom het thema? Misschien een idee. Daar ga ik nog eens over nadenken.”